Veelgestelde vragen over warmte- en koudenetten

• Een warmtenetbeheerder: staat in voor het beheer en onderhoud van het warmtenet . Vaak is de warmtenetbeheerder ook de partij die het net heeft aangelegd.
• Een warmteleverancier: verkoopt de warmte aan de bewoners. Soms neemt één partij ook beide rollen op, dat mag. Meestal is er maar één leverancier per warmtenet. Welke leverancier dat is, verschilt van warmtenet tot warmtenet.
• Een tussenpersoon: In een appartementsgebouw is het ook mogelijk dat de warmteleverancier de warmte verkoopt aan de vereniging van mede-eigenaars (VME) of aan de syndicus. Die verkoopt de warmte dan door aan de bewoners, dit mag. De VME of syndicus is dan een tussenpersoon bij de levering van warmte. Die partij heeft grotendeels dezelfde verplichtingen naar informatie en facturatie van de eindgebruikers, als de warmteleverancier.

Is uw woning of appartement aangesloten op een warmtenet ? Dan hebt u verschillende rechten op vlak van:

• Facturen en informatie

Uw warmteleverancier of tussenpersoon moet u op verschillende manieren informeren. Hij moet u ook duidelijke en heldere facturen bezorgen (meer gedetailleerde informatie vindt u hier). En u een jaarlijkse afrekeningsfactuur sturen.

Met een digitale warmtemeter of digitale warmtekostenverdelers moet u gratis maandelijks betrouwbare en nauwkeurige informatie krijgen over de facturering of uw verbruik. Bijvoorbeeld via een online platform.

U hebt ook recht op duidelijke en begrijpbare facturen, herinneringsbrieven en ingebrekestellingen. Verder kan u uitleg vragen over uw factuur, inlichtingen vragen en klachten indienen. Ook moet u informatie krijgen over de klachtenprocedure, ombudsdiensten of alternatieve procedures om geschillen te beslechten.

• Meters

Is uw woning of appartement aangesloten op een warmtenet? Dan moet het warmteverbruik gemeten worden (net zoals bij gas). Elke woning of appartement moet daarvoor 1 meter hebben (net zoals 1 meter voor elektriciteit of aardgas).

Moet er een nieuwe warmtemeter geplaatst worden? Dan moet die op afstand uitleesbaar zijn. Dat is een ‘digitale warmtemeter’. Zo moet u zelf geen meterstanden meer doorgeven.

Hebt u nog een oude meter (dus nog niet digitaal)? Dan moet die ten laatste tegen 2027 vervangen worden door nieuwe.

Soms hebben bestaande gebouwen warmtekostenverdelers op de radiatoren. Dat kan niet bij nieuwbouw en mag enkel als:

1. het warme water voor verwarming wordt aan- of afgevoerd op verschillende punten in het appartement;
2. er door plaatsgebrek aanpassingen aan de verwarmingsleidingen noodzakelijk zijn om de individuele verbruiksmeter te plaatsen;
3. de eenheden op 31 december 2016 al een individuele warmtekostenverdelers hebben.

Let op:

• Wordt een gebouw grondig energetisch gerenoveerd? Dan moeten de warmtekostenverdelers vervangen worden door een individuele, digitale warmtemeter.
• Wordt de bestaande warmtekostenverdelers of centrale of individuele verbruiksmeters vervangen? Dan moet er een individuele, digitale warmtemeter worden geplaatst.

Het concept ‘warmtenetten’ is al meer dan 100 jaar oud. De warmtenetten in Gent (Luminus, sinds 1958) en Roeselare (MIROM, jaren ’80) zijn de oudste, actieve warmtenetten in Vlaanderen. Door de historische keuze om vooral in te zetten op aardgasverwarming in steden, zijn warmtenetten nooit echt doorgebroken in Vlaanderen. De meeste gemelde warmtenetten zijn daardoor vrij nieuw.  Wel zijn er doorheen de jaren verbeteringen gekomen naar lagere temperaturen en dus lagere warmteverliezen toe. Zo kunnen andere en duurzamere bronnen worden aangesproken.

Als bewoner van een woning of een appartement bent u ofwel een afnemer ofwel een eindgebruiker:

• Hebt u zelf een contract met uw warmteleverancier? Dan bent u een afnemer.
• Hebt u zelf geen contract met de warmteleverancier? Maar koopt u de warmte van de VME of syndicus? Dan bent u een eindgebruiker.

Een afnemer en een eindgebruiker hebben meestal dezelfde rechten. Maar soms hebben afnemers meer rechten. Zij kunnen bijvoorbeeld kiezen voor elektronische factureringsinformatie en facturering.  Dat is omdat dat best op het niveau van het volledige appartement wordt beslist.

Zie ook vraag: "Mijn woning of appartement is aangesloten op een warmtenet. Welke rechten heb ik?"

Meer informatie over de verschillende soorten meters voor verwarming, koeling en warm water vindt u op onze website.

In Vlaanderen moeten de meetapparaten voldoen aan een bepaalde nauwkeurigheidsklasse. Die nauwkeurigheidsklassen bepaalt de federale overheid (FOD Economie, Dienst Metrologie). De warmtenetbeheerder moet minstens iedere 10 jaar nagaan dat de meters nog voldoen. Dat kan door de meters te laten controleren, of door nieuwe, gekalibreerde meters te installeren.

U bent in principe niet verplicht om aan te sluiten op een warmtenet . U kan kiezen voor een eigen warmtepomp of aardgasketel. Maak daarbij goed de afweging wat financieel het meest voordelige is. In sommige situaties ligt er geen aardgasnetwerk in de buurt om op aan te sluiten. Of mag er geen nieuwe aardgasaansluiting meer voorzien worden, zoals bij sommige nieuwe appartementsgebouwen.

Soms verplichten stedelijke of gemeentelijke bouwcodes wel om een aansluiting op een warmtenet te voorzien. Het is moeilijker om ook afname van dat warmtenet te verplichten.

In een warmtenetten is er typisch maar één leverancier actief. Warmtenetten zijn eerder klein in vergelijking met het aardgas- en elektriciteitsnet. Daarom is er meestal maar één partij die de rol van leverancier op zich neemt.

Vaak is de leverancier ook de partij die het net beheert. Dat is een monopolie en dat mag volgens de Vlaamse regelgeving.

Een monopolie is niet noodzakelijk een slechte zaak. De leverancier moet in het leveringscontract duidelijke afspraken maken met zijn afnemers over:

• welke diensten de leverancier moet verlenen;
• wat de afnemer daarvoor betaalt.

De leverancier moet zich aan die afspraken houden. Hij kan de afspraken ook niet willekeurig en eenzijdig aanpassen. Wil een leverancier afspraken wijzigen? In het contract staan de voorwaarden daarvoor duidelijk omschreven. 

Meestal kan u niet overstappen naar een andere leverancier. Daarom controleert u best eerst de contractvoorwaarden. Bent u het niet eens met het voorstel? Dan kan u met de leverancier onderhandelen. Hebt u al een contract getekend? Dan is het moeilijk om nog aanpassingen te doen. Afsluiten van het warmtenet en uw verwarming individueel regelen kan, maar is heel moeilijk.

Houdt de leverancier zich niet aan de afspraken? Of vindt u dat de dienstverlening onvoldoende is? Dan kan u een klacht indienen bij de leverancier. Vindt u dat de leverancier niet genoeg heeft gedaan om uw klacht op te lossen? Dan kan u terecht bij de Vlaamse Ombudsdienst, de Federale Ombudsdienst voor Energie of bij de VREG.

Er zijn op dit moment geen gereguleerde prijzen voor warmtenetten. Vaak koppelen warmteleveranciers de warmteprijs aan die van aardgas, volgens een “niet meer dan anders”-principe. Veel warmteleveranciers zien een aardgasketel als het voordeligste alternatief en gebruiken die prijzen als referentie. Ze redeneren dat klanten niet meer zouden betalen voor warmte, dan wanneer ze een individuele aardgasketel zouden hebben.

Warmteleveranciers kijken niet alleen naar de gasprijs per kWh, maar ook naar de aankoopprijs van de gasketel, (twee)jaarlijks onderhoud, rendementsverlies bij de verbranding van aardgas,…

In uw contract of tariefkaart vindt u de prijsformule terug. Uw leverancier gebruikt die formule om de warmteprijs te berekenen. Alle zaken waarmee  de leverancier rekening houdt, staan daarin uitgelegd.

Op onze website vindt u een dashboard. Dat geeft een indicatie van de prijzen in warmtenetten tot en met 2021. Let op: de prijzen kunnen ondertussen sterk veranderd zijn. De meest recente prijzen zijn van het afgelopen jaar of het jaar daarvoor.

Nee. De VREG is niet bevoegd voor de regulering van warmteprijzen. Warmteprijzen zijn een federale bevoegdheid. Hebt u klachten of vragen rond de prijzen of tarieven bij warmte? Dan contacteert u best de Federale Overheidsdienst Economie, de CREG (de federale energieregulator) of de federale ombudsdienst.

De VREG wil wel transparantie bieden in de Vlaamse warmteprijzen. De VREG publiceert daarvoor jaarlijks een rapport. En biedt een interactief dashboard aan.

Ja. Beschermde klanten op een warmtenet hebben recht op een verlaagde warmteprijs. De CREG is daar bevoegd voor. Meer informatie vindt u hier. U kan ook contact opnemen met de CREG of met de federale ombudsdienst.

Let op: Bent u bewoner van een appartement? En is dat aangesloten op een warmtenet? Dan hebt u meestal géén recht op het sociaal warmtetarief. Huurt u een via een sociale huisvestingsmaatschappij? Dan komt u daarvoor in aanmerking.

Nee. Verhuist u van of naar een woning of appartement aangesloten op een warmtenet ? Stel de meterstand op het moment van de verhuis goed vast. Noteer wat de afgelezen waardes op de warmtekostenverdelers waren.

Schrijf de meterstand(en) op een papier. Laat zowel de intrekkende als de vertrekkende bewoner ondertekenen voor akkoord. Maak ook foto’s van de meterstand(en). Zo vermijdt u discussie achteraf. Schrijf ook de contactgegevens van de vertrekkende bewoner goed op.

Ligt er een warmtenet bij u in de buurt? Dan kan u de warmtenetbeheerder contacteren. Die bekijkt dan of u kan aansluiten en onder welke voorwaarden.

Voor de warmtenetbeheerder of -uitbater is het meestal enkel interessant om zijn warmtenet uit te breiden als hij veel klanten ineens kan aansluiten. Voor één enkele afnemer is een uitbreiding van het net vaak erg duur.

Ligt er geen warmtenet in de buurt? Dan kan u het gemeente- of stadsbestuur contacteren om uw interesse kenbaar te maken. Ook dan geldt dat de aanleg van een warmtenet enkel interessant is als er voldoende (grote) afnemers aangesloten kunnen worden.

Dat hangt af van de bron van het net. Kan de warmteleverancier met garanties van oorsprong aantonen dat de warmte duurzaam of groen is? Dan mag hij die warmte verkopen als “warmte uit hernieuwbare bron”. Lees meer over garanties van oorsprong.