Veelgestelde vragen over toekomst nettarieven gezinnen en kmo

Nee. We voeren een lineair capaciteitstarief in. Een gezin met een ‘gemiddelde maandpiek’ van 6 kW betaalt dus dubbel zoveel als een gezin met een ‘gemiddelde maandpiek’ van 3 kW. Wél voorzien we een ondergrens van 2,5 kW. Gezinnen die in bepaalde maanden geen verbruik hebben of een piek veroorzaken die lager is dan 2,5 kW, wordt toch een bedrag aangerekend dat overeenkomt met deze ondergrens. Hierdoor zal élke netgebruiker een minimale jaarlijkse bijdrage betalen in de netkosten . Dit heeft vooral een impact op netgebruikers met een heel beperkt of occasioneel verbruik (bijvoorbeeld tweedeverblijvers of kotstudenten).

Het vermogen van 3,15 kW komt volgens onze steekproefgegevens overeen met het piekvermogen van een gemiddeld gezin met de gebruikelijke huishoudelijke toestellen.

Onder gezinnen en kmo’s verstaan we alle netgebruikers aangesloten op het laagspanningsnet.

We kunnen op dit moment nog niet precies berekenen hoeveel distributienettarieven u in 2022 zal betalen.

Gezinnen met elektrische verwarming hebben vandaag meestal een aparte exclusief nachtmeter. Deze meter houdt het elektriciteitsverbruik bij via een afzonderlijk circuit. Daar mogen enkel verwarmingstoestellen op aangesloten worden. Het circuit is actief tijdens de nachturen en zorgt voor het opladen van de verwarmingstoestellen.

Vandaag genieten deze gezinnen voor hun exclusief nachtverbruik van een significante korting op hun distributienettarieven. Dit voordeel wordt geleidelijk afgebouwd over een periode van 4 jaar (2021 t/m 2024).

Het voordelige exclusief nachttarief werd vroeger ingevoerd in het licht van het vooral nucleaire productiepark en het evenwicht van het energiesysteem. Om de elektriciteitsvraag ’s nachts te vergroten zodat deze beter afgestemd zou zijn op de productie door kerncentrales, die in België niet zomaar ’s nachts verminderd kan worden, werden ’s nachts lagere distributienettarieven aangerekend. Maar deze lagere nachttarieven reflecteren geen lagere kosten voor  Fluvius  en zijn niet meer afgestemd op de kenmerken van de toenemende productie op basis van hernieuwbare energiebronnen.

Het historische voordeel wordt niet drastisch, maar geleidelijk aan afgeschaft. Zo krijgen exclusief nachtklanten de tijd om, als dat mogelijk is en zij daarvoor kiezen, over te stappen naar een energie-efficiëntere verwarmingstechnologie.

Voor gezinnen met elektrische verwarming zonder een aparte exclusief nachtmeter zal de hervorming een beperktere impact hebben. De impact van de invoering van het capaciteitstarief op de elektriciteitsfactuur hangt af van de verhouding tussen de jaarlijkse afname (kWh) en het piekvermogen (kW). Een gezin met een groot, continu verbruik zonder uitzonderlijke pieken zal zijn distributienettarieven typisch zien dalen.

In de komende periode gaan wij onze berekeningen verder verfijnen en u meer informatie geven over de impact van het capaciteitstarief op uw portemonnee. Naar aanloop van de invoering van het capaciteitstarief op 1 januari 2022 zullen wij, samen met de netbeheerders en energieleveranciers, de nodige informatiecampagnes doen om u wegwijs te maken in deze nieuwe situatie.

Regelmatige informatie over uw voorbije maandpieken – via uw energieleverancier, het energieportaal van  Fluvius  en/of de gebruikerspoort van uw  digitale meter  – kan u helpen om snel voeling te krijgen met uw capaciteitsgebruik. Na één of meerdere hoge maandpieken, kan u door aanpassing van uw gedrag mogelijk uw jaarlijks te betalen capaciteitstarief nog bijsturen. Het capaciteitstarief wordt namelijk aangerekend op basis van uw ‘gemiddelde maandpiek’. Bij de berekening ervan zullen uw 12 laatste maandpieken in rekening worden genomen zodat elke maandpiek maar voor 1/12de effect heeft op het jaarlijks totaalbedrag.

Zo zal u mogelijk kunnen besparen door het gebruik van bepaalde toestellen meer te spreiden in de tijd.

Het samen aanzetten van verschillende gebruikelijke huishoudelijke toestellen heeft in de meeste gevallen maar een beperkte impact op het te betalen capaciteitstarief. De maandpiek komt namelijk overeen met het hoogste kwartiervermogen – ofwel het gemiddelde vermogen op kwartierbasis – dat u in een maand heeft gebruikt; niet met het hoogste ogenblikkelijke vermogen. Het vermogen weergegeven op een toestel geeft hierdoor geen volledig beeld van de impact van dat toestel op het te betalen capaciteitstarief. Ook de duur waarover dit vermogen wordt gevraagd en het verloop van de cyclus van het toestel spelen een belangrijke rol. Bijvoorbeeld:

• Het gebruik van een waterkoker met een vermogen van 2 kW verhoogt het gemeten kwartiervermogen niet met 2 kW. Door de kortstondige werking van het toestel (het water wordt in enkele minuten tot kooktemperatuur gebracht) zal de impact op de kwartierpiek eerder 0,25 à 0,3 kW bedragen.
• Het gebruik van een oven met een vermogen van 4 kW verhoogt het gemeten kwartiervermogen niet met 4 kW. Door de modulerende werking (aan-/uitschakelen) van een oven éénmaal de gewenste temperatuur is bereikt, zal de impact op de kwartierpiek eerder 1 à 2 kW bedragen.  

Het heeft in ieder geval geen zin om het gebruik van ál uw toestellen te spreiden en hierdoor sterk aan comfort in te boeten. Bij de aanrekening van het capaciteitstarief wordt voor elke maandpiek namelijk een minimumwaarde van 2,5 kW in rekening genomen.

Over de impact van verschillende toestellen op het kwartiervermogen gaan we zeker nog verder informeren. Enkele eenvoudige vuistregels zullen voor de meeste gezinnen volstaan om hun netfactuur onder controle te houden. Net zoals u met een dag/-nachtteller vandaag stilstaat bij het moment waarop u de wasmachine en droogkast opzet, zal u in de toekomst mogelijk geen kookwas draaien op het moment dat u aan het koken bent.

Vooral gezinnen en kmo’s die elektrische installaties gebruiken met een relatief hoog verbruik, zoals een  warmtepomp  of een laadpaal voor een elektrisch voertuig, zullen merkbaar kunnen besparen door hun gedrag aan te passen, bijvoorbeeld door de batterij van hun elektrische wagen niet zo snel als mogelijk aan vol vermogen op te laden – tenzij ze zonnepanelen hebben en de zon schijnt – maar het laden met netstroom meer te spreiden. De digitale meter maakt het ook mogelijk om dergelijke installaties slim aan te sturen en zo het spreiden van het verbruik maximaal te optimaliseren. Hierdoor kan u mogelijk nog meer besparen op uw elektriciteitsfactuur.

Het capaciteitstarief dat u betaalt zal niet afhankelijk zijn van het moment waarop u uw maandelijks piekvermogen (kW) heeft gebruikt.

Ook voor het luik van de distributienettarieven dat Fluvius blijft aanrekenen op basis van kWh, zal het moment waarop u elektriciteit afneemt niet langer een rol spelen. Vanaf 2022 wordt het huidig onderscheid tussen het duurdere dag- en het goedkopere nachttarief namelijk afgeschaft. Dit is énkel het geval voor het deel distributienettarieven op uw elektriciteitsfactuur; niet voor het deel elektriciteitskosten. Dit deel wordt namelijk bepaald door de energieleverancier. Energieleveranciers kunnen dus contracten blijven aanbieden met andere energieprijzen voor uw dag- versus nachtverbruik.

Het dag-/nachttarief werd vroeger ingevoerd in het licht van het vooral nucleaire productiepark en het evenwicht van het energiesysteem. Om de elektriciteitsvraag ’s nachts te vergroten, zodat deze beter afgestemd was op de productie door kerncentrales, die in België niet zomaar ’s nachts verminderd kan worden, werden ’s nachts lagere distributienettarieven aangerekend. Maar deze lagere nachttarieven reflecteren geen lagere kosten voor Fluvius en zijn niet meer afgestemd op de kenmerken van de toenemende productie op basis van hernieuwbare energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie. Daarom wordt vanaf 2022 op élk moment van de dag en nacht hetzelfde kW-tarief en kWh-tarief toegepast.

We kunnen op dit moment nog niet precies berekenen hoeveel distributienettarieven u in 2022 zal betalen.

Het capaciteitstarief is typisch voordeliger dan het huidige, volledig afname-gebaseerde tarief voor gezinnen met een warmtepomp en/of een elektrische wagen.

Door de invoering van het capaciteitstarief wordt vanaf 2022 een deel van de distributienettarieven niet langer aangerekend op basis van uw afname (kWh), maar op basis van het piekvermogen (kW).

De totale eenheidsprijs per kWh op uw elektriciteitsfactuur, voor de vergoeding van 

• (a) de energiekost aan uw leverancier
• (b) het andere deel van de distributienettarieven dat op basis van afname blijft aangerekend worden en
• (c) heffingen

zal hierdoor dalen.

Dat is een goede zaak voor gezinnen met een groot verbruik, zeker wanneer zij het piekvermogen dat zij aanspreken relatief vaak benutten. Dat is typisch het geval voor gezinnen met een warmtepomp en/of een elektrische wagen. Zeker wanneer zij hun gedrag aanpassen, bijvoorbeeld door de batterij van hun elektrische wagen niet zo snel als mogelijk aan vol vermogen op te laden maar het laden te spreiden over alle beschikbare nachturen, kunnen zij merkbaar besparen ten opzichte van vandaag.

Met de  digitale meter  komen er bovendien mogelijkheden om warmtepompen en laadinfrastructuur automatisch aan te sturen. Hierdoor kan de werking van de warmtepomp en/of het laden van de elektrische wagen optimaal afgestemd worden op het verbruik van alle andere toestellen, de productie van PV-panelen en kan het piekvermogen – en dus ook het te betalen capaciteitstarief – maximaal onder controle worden gehouden. De combinatie van een warmtepomp met een warmtebuffer en slimme software maakt het bijvoorbeeld mogelijk om de warmtepomp extra warmte te laten genereren op momenten dat de zonnepanelen elektriciteit produceren, deze warmte tijdelijk op te slaan en op een later moment te gebruiken wanneer huishoudelijke toestellen samen een hoog vermogen vragen.

In de komende periode gaan wij onze berekeningen verder verfijnen en u meer informatie geven over de impact van het capaciteitstarief op uw portemonnee. Naar aanloop van de invoering van het capaciteitstarief op 1 januari 2022 zullen wij, samen met de netbeheerders en energieleveranciers, de nodige informatiecampagnes doen om u wegwijs te maken in deze nieuwe situatie. 

De netkosten worden vanaf 2022 grotendeels op basis van capaciteit aangerekend. Dit is ook het geval voor een deel van de transmissiekosten. De andere kosten opgenomen in de distributienettarieven blijven aangerekend worden op basis van de afgenomen kWh. 

Het capaciteitstarief wordt aangerekend op basis van de ‘gemiddelde maandpiek’ (kW). Deze gemiddelde maandpiek wordt berekend als het gemiddelde van uw 12 laatste ‘maandpieken’. De maandpiek is het hoogste kwartiervermogen (ofwel ‘piekvermogen’) dat u in een maand hebt gebruikt. Het wordt geregistreerd door de  digitale meter . Het maakt hierbij niet uit hoe vaak (tijdens 1 of meerdere kwartieren) u dit piekvermogen heeft gebruikt. Als er nog geen meetgegevens van 12 maanden beschikbaar zijn, bv. na de vervanging van een klassieke meter door een digitale meter, wordt de gemiddelde maandpiek berekend op basis van alle beschikbare maandpieken. Wanneer een maandpiek kleiner is dan 2,5 kW, wordt voor die maand een minimumwaarde van 2,5 kW verondersteld. Hierdoor zal élke netgebruiker een minimale jaarlijkse bijdrage betalen in de netkosten. Deze bijdrage is gelijk aan 2,5 kW vermenigvuldigd met het tarief voor de gemiddelde maandpiek.

Het aansluitingsvermogen en het type aansluiting (een- of driefasig) heeft geen enkele impact op het te betalen capaciteitstarief. Enkel het gemeten vermogensgebruik is van tel.

Wij zijn als regulator exclusief bevoegd om rond distributienettarieven een bepaald beleid te voeren. Dit vloeit onder meer voort uit de Europese Elektriciteitsrichtlijn. De overheid mag niet raken aan reguleringsbeslissingen zoals “het vaststellen of goedkeuren, volgens transparante criteria, van transmissie- of distributienettarieven of de berekeningsmethodes hiervoor”. Dat houdt onder meer in dat de politiek ons geen welbepaalde manier van toewijzing van kosten kan opleggen voor de berekening van de distributienettarieven.