Consumentenbescherming en sociaal energiebeleid

Elektriciteit en verwarming zijn basisbehoeften voor elk gezin. Daarom zijn in de energiewetgeving een aantal sociale maatregelen opgenomen om de meest kwetsbare consumenten te beschermen. Zo kan uw leverancier u niet zomaar afsluiten van energie als u uw factuur niet kan betalen, zorgt een budgetmeter ervoor dat u uw verbruik kan controleren en geen extra schulden opbouwt, en kunnen beschermde energieklanten rekenen op een sociale maximumprijs.

Onbetaalde energiefacturen

Als u als gezin uw energiefactuur niet betaalt, mag uw energieleverancier u niet afsluiten. Hij mag wel uw contract opzeggen, maar moet ook dan nog minstens 45 kalenderdagen aardgas en/of elektriciteit leveren. Zo krijgt u de tijd om een nieuwe leverancier te zoeken. Doet u dat niet of lukt dat niet, dan zal de distributienetbeheerder uw energielevering overnemen.

Digitale meter met Prepaid functie

Prepaid is een bescherming voor kwetsbare energieconsumenten. Als uw energieleverancier uw contract opzegt en u vindt geen nieuwe commerciële leverancier, dan zal de netbeheerder Fluvius uw sociale leverancier worden. Deze activeert onmiddellijk de Prepaid functie voor uw elektriciteit. Als u uw aardgasfacturen bij de netbeheerder niet betaalt, zal Fluvius de Prepaid functie voor aardgas activeren. Met de Prepaid functie kan u alleen de energie gebruiken die u op voorhand betaalt, en weet u dus exact hoeveel u verbruikt én betaalt. U komt dus niet meer voor onaangename verrassingen te staan, en u bouwt ook geen schulden meer op.

Beschermde klanten

Om de meest kwetsbare energieconsumenten te beschermen werd de sociale maximumprijs in het leven geroepen. Wie recht heeft op die sociale maximumprijs is in Vlaanderen een zogenaamde ' beschermde klant '. Deze prijs wordt alleen toegekend aan personen en gezinnen die bepaalde uitkeringen of tegemoetkomingen krijgen. Het is de federale overheid die bepaalt of u al dan niet recht hebt op de sociale maximumprijs.

Veelgestelde vragen over het sociaal energiebeleid

Kan ik altijd worden afgesloten van elektriciteit en/of aardgas?

Nee, in de wintermaanden gelden strengere regels voor afsluiting. Tussen 1 december en 1 maart mogen elektriciteit en aardgas alleen worden afgesloten in de gevallen waar geen advies van de LAC nodig is: dus alleen wegens onveiligheid, leegstand, fraude en een niet goed geregelde verhuizing. Afhankelijk van de weersomstandigheden kan de minister van energie deze termijn vroeger laten beginnen of verlengen. 

Let op: als u al vóór 1 december afgesloten was, wordt u niet automatisch heraangesloten in de winter.

Wat moet ik doen als mijn netbeheerder weigert om mij opnieuw aan te sluiten op het aardgas- of elektriciteitsnet?

Als u de voorzitter van de Lokale Adviescommissie (LAC) van uw gemeente op de hoogte brengt, moet die een vergadering samenroepen en binnen de 5 werkdagen een beslissing nemen. Het OCMW moet uw persoonlijke situatie altijd eerst onderzoeken. Beslist de LAC dat u opnieuw moet aangesloten worden, dan moet uw netbeheerder die heraansluiting binnen de 5 werkdagen regelen.

Hoe zorg ik ervoor dat ik opnieuw aangesloten word op het aardgas- of elektriciteitsnet?

U kan aan uw netbeheerder vragen (per brief of telefonisch) om u opnieuw aan te sluiten.

  • Als u geen schulden meer hebt bij uw netbeheerder en u een geldig contract hebt met een leverancier moet de netbeheerder u binnen de 5 werkdagen opnieuw aansluiten. 
  • Als u nog wel schulden hebt bij de netbeheerder zal hij u vragen om eerst een deel van uw schuld of de volledige schuld te betalen. Als u dat niet kan, dan zal de netbeheerder de heraansluiting voorlopig weigeren.

Wie moet de kosten voor de afsluiting van elektriciteit of aardgas betalen?

Bij afsluiting omwille van onveiligheid moet de partij die de onveilige situatie veroorzaakt de kosten betalen. Dat kan de netbeheerder zijn, de eigenaar van de woning of de bewoner (bijvoorbeeld de huurder). In de laatste twee gevallen moet de netbeheerder wel bewijzen dat u zélf de onveiligheid veroorzaakte.

Bij een afsluiting wegens leegstand moet de eigenaar van het leegstaande pand de kosten voor afsluiting en heraansluiting betalen.

In alle andere gevallen moet de verbruiker die de afsluiting veroorzaakte de kosten voor zowel afsluiting als heraansluiting betalen. Alleen als u ten onrechte afgesloten werd, zijn de kosten voor de heraansluiting voor uw netbeheerder.

Wanneer kan ik toch afgesloten worden van energie?

Uw netbeheerder kan in vier uitzonderlijke gevallen zelf beslissen om uw elektriciteit of aardgas af te sluiten:

  1. Als de veiligheid in het gedrang komt en er gevaar is op bijvoorbeeld brand of elektrocutie. Tot de situatie hersteld is en het gevaar geweken is, kan uw netbeheerder uw aardgas- of elektriciteitsaansluiting afsluiten.
  2. Als u fraude pleegde, door bijvoorbeeld uw energiemeter te saboteren, en niet toelaat dat de netbeheerder de situatie rechtzet.
  3. Als uw woning leegstaat. Als uw netbeheerder na een dubbele controle vaststelt dat de woning waarvan u eigenaar bent niet meer bewoond is en u ook geen energiecontract afsluit, kan hij de energie afsluiten.
  4. Als u na een verhuis op uw nieuw adres energie verbruikt zonder contract en u ook niet reageert op de vraag van uw netbeheerder om die situatie recht te zetten. Daarom moet u altijd uw huidige energieleverancier op de hoogte brengen wanneer u verhuist, of een nieuw contract afsluiten voor uw nieuwe woning.

In onderstaande gevallen moet uw netbeheerder eerst advies inwinnen van de Lokale Adviescommissie (LAC, waar naast de netbeheerder ook het OCMW een stem heeft) voor hij uw elektriciteit of aardgas mag afsluiten:

  1. Als u de netbeheerder niet binnenlaat voor een meteropname of om een digitale meter te installeren. 
  2. Als u de netbeheerder niet binnenlaat om de stroombegrenzer in de budgetmeter uit te schakelen nadat de LAC hiervoor gunstig advies gaf. 
  3. Als uw contract opgezegd werd om een andere reden dan wanbetaling, en u 45 kalenderdagen later nog geen nieuwe leverancier hebt gevonden. 
  4. Als u weigert om een afbetalingsplan af te sluiten of na te leven. 

Elke gemeente heeft een Lokale Adviescommissie (LAC). Na een grondig onderzoek door het OCMW wordt op de LAC-vergadering de financiële en familiale situatie van de verbruiker besproken. De verbruiker mag zich ook komen verdedigen of mag iemand anders sturen om hem te verdedigen (familielid, vriend of buur). Het advies van de LAC moet unaniem zijn en zolang er geen uitspraak is, mag er niet afgesloten worden. In beroep gaan is niet mogelijk.

Wat gebeurt er als mijn bedrijf zijn energiefacturen niet (op tijd) betaalt?

Voor bedrijven gelden andere regels dan voor gezinnen. Bedrijven kunnen in tegenstelling tot gezinnen wél afgesloten worden van energie. Als uw bedrijf openstaande energieschulden heeft, mag uw leverancier uw contract onmiddellijk opzeggen. Hij hoeft u dus géén 45 dagen meer te beleveren. Tenzij u snel een nieuwe energieleverancier vindt, zal de netbeheerder u afsluiten van aardgas en/of elektriciteit. U draait ook zelf op voor de kosten van de afsluiting en de eventuele heraansluiting.